การประเมินความเสี่ยงและวัตถุประสงค์การใช้งานผ้ากันไฟ

[siritidaphon]

การประเมินความเสี่ยงและวัตถุประสงค์การใช้งานผ้ากันไฟ

การประเมินความเสี่ยงและกำหนดวัตถุประสงค์การใช้งานผ้ากันไฟอย่างรอบด้าน ถือเป็น ขั้นตอนแรกและสำคัญที่สุด ในการวางแผนติดตั้งผ้ากันไฟในทุกสถานที่ ไม่ว่าจะเป็นโรงงานอุตสาหกรรมหรือแม้แต่ในบ้านเรือนครับ เพราะหากเราไม่เข้าใจความเสี่ยงและเป้าหมายที่ชัดเจน การเลือกและติดตั้งผ้ากันไฟก็อาจไม่เหมาะสม ทำให้สิ้นเปลืองงบประมาณ หรือที่ร้ายแรงกว่าคือไม่สามารถป้องกันภัยได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อเกิดเหตุจริง

1. การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment)

เริ่มต้นจากการทำความเข้าใจว่า "อะไรคือภัยคุกคาม" และ "อะไรคือสิ่งที่เราต้องการปกป้อง"

1.1 ระบุแหล่งกำเนิดอัคคีภัย (Identify Fire Sources):

ความร้อนสูง: เครื่องจักร, เตาอบ, เตาหลอม, ท่อไอน้ำ, ท่อไอเสีย, อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ทำงานต่อเนื่อง

ประกายไฟ/สะเก็ดไฟ: งานเชื่อม, งานตัดโลหะ, งานเจียร, การลัดวงจรของไฟฟ้า

เชื้อเพลิงไวไฟ: สารเคมีไวไฟ, น้ำมัน, แก๊ส, ไม้, กระดาษ, พลาสติก, เศษวัสดุ

เปลวไฟโดยตรง: เตาแก๊สในครัว, เทียนไข, บุหรี่

ความเสี่ยงจากไฟฟ้า: สายไฟเก่า, อุปกรณ์ไฟฟ้าชำรุด, การใช้ปลั๊กพ่วงเกินกำลัง

1.2 วิเคราะห์เส้นทางการลุกลามของไฟและควัน (Analyze Fire & Smoke Spread Paths):

ไฟสามารถลามไปตามพื้น ผนัง เพดาน ได้หรือไม่?

มีช่องเปิดอะไรบ้างที่ไฟและควันสามารถแพร่กระจายไปได้ เช่น ประตู, หน้าต่าง, ช่องลิฟต์, บันได, ช่องท่อระบายอากาศ (HVAC), ช่องท่อสายไฟ (Cable Trays), ช่องว่างเหนือฝ้าเพดาน หรือใต้พื้น

มีวัสดุไวไฟอะไรบ้างที่อยู่ตามเส้นทางเหล่านี้ และสามารถเป็นเชื้อเพลิงต่อเนื่องได้

1.3 ประเมินมูลค่าของสิ่งที่ต้องการปกป้อง (Assess Value of Assets to Protect):

ชีวิตบุคลากร/ผู้อยู่อาศัย: นี่คือสิ่งที่สำคัญที่สุด เรามีทางหนีไฟเพียงพอและปลอดภัยหรือไม่?

ทรัพย์สิน: เครื่องจักรราคาแพง, อุปกรณ์สำคัญ, วัตถุดิบ, สินค้าสำเร็จรูป, เอกสารสำคัญ

โครงสร้างอาคาร: ผนัง, พื้น, หลังคา, เสา, คาน

1.4 พิจารณาสภาพแวดล้อมเฉพาะ (Consider Specific Environment):

มีความชื้นสูง? มีสารเคมีกัดกร่อน? มีแสงแดด (UV) โดยตรง? มีฝุ่นละออง?

มีการสัมผัสผ้าบ่อยครั้ง? มีการเคลื่อนย้ายหรือติดตั้งซ้ำๆ?


2. กำหนดวัตถุประสงค์การใช้งาน (Define Usage Objectives)
เมื่อเข้าใจความเสี่ยงแล้ว ให้กำหนดให้ชัดเจนว่าผ้ากันไฟจะทำหน้าที่อะไร เพื่อให้เลือกประเภทผ้าและวิธีการติดตั้งได้อย่างถูกต้อง

2.1 การจำกัดการลุกลามของเปลวไฟ (Fire Compartmentation):

วัตถุประสงค์: กั้นพื้นที่เพื่อชะลอหรือหยุดการลุกลามของไฟจากโซนหนึ่งไปยังอีกโซนหนึ่ง ให้เวลาในการควบคุมสถานการณ์และอพยพ

ลักษณะการใช้งาน: ม่านกันไฟอัตโนมัติบริเวณช่องเปิดขนาดใหญ่ (เช่น ทางเข้า-ออก, ช่องลิฟต์, ช่องสายพาน), ฉากกั้นไฟถาวรในบางพื้นที่, แผ่นปิดช่องว่างเหนือฝ้าหรือในผนัง

2.2 การป้องกันการแพร่กระจายของควัน (Smoke Control):

วัตถุประสงค์: จำกัดการไหลของควันพิษ ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตในเหตุเพลิงไหม้

ลักษณะการใช้งาน: ม่านกันควัน (Smoke Curtains) ที่อาจทำงานร่วมกับระบบระบายควัน, ซีลรอบประตูหรือช่องเปิด

2.3 การป้องกันประกายไฟและสะเก็ดไฟ (Spark/Spatter Protection):

วัตถุประสงค์: ป้องกันไม่ให้ประกายไฟร้อน, สะเก็ดโลหะหลอมเหลว, หรือความร้อนสูงจากงานเชื่อม ตัด เจียร กระเด็นไปถูกวัสดุไวไฟหรือพนักงาน

ลักษณะการใช้งาน: ผ้าม่านกันประกายไฟสำหรับพื้นที่เชื่อม, ผ้าห่มกันสะเก็ดไฟสำหรับคลุมอุปกรณ์หรือพื้นผิว

2.4 การป้องกันความร้อนและการเป็นฉนวน (Heat Insulation/Protection):

วัตถุประสงค์: ลดการแผ่รังสีความร้อนจากอุปกรณ์/ท่อที่มีอุณหภูมิสูง เพื่อประหยัดพลังงาน และป้องกันพนักงานจากการสัมผัสโดยตรง

ลักษณะการใช้งาน: ฉนวนหุ้มท่อไอน้ำ/ลมร้อน, ฉนวนหุ้มเครื่องจักร/เตาอบ, ปลอกหุ้มสายไฟ/สายไฮดรอลิกที่อยู่ใกล้แหล่งความร้อน

2.5 การปกป้องเส้นทางหนีไฟ (Egress Route Protection):

วัตถุประสงค์: ทำให้เส้นทางหนีไฟยังคงปลอดภัยจากไฟและควัน เพื่อให้ผู้คนสามารถอพยพได้อย่างรวดเร็ว

ลักษณะการใช้งาน: ม่านกันไฟหรือฉากกั้นบริเวณทางหนีไฟ, ซีลรอบประตูหนีไฟ

2.6 การดับเพลิงเบื้องต้น (Initial Fire Suppression):

วัตถุประสงค์: ใช้อุปกรณ์ผ้ากันไฟเพื่อควบคุมหรือดับไฟขนาดเล็กที่เพิ่งเริ่มต้น

ลักษณะการใช้งาน: ผ้าห่มดับเพลิงในห้องครัวหรือพื้นที่เสี่ยงไฟขนาดเล็ก


เมื่อคุณได้ทำการประเมินความเสี่ยงและกำหนดวัตถุประสงค์การใช้งานเหล่านี้อย่างละเอียดแล้ว คุณจะสามารถก้าวไปสู่ขั้นตอนต่อไปในการเลือกประเภทผ้ากันไฟที่เหมาะสมที่สุด รวมถึงการออกแบบและวางแผนการติดตั้งได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดครับ