แม้ว่าฟันน้ำนมจะไม่ใช่ฟันที่ใช้งานถาวร แต่ก็เป็นฟันที่มีอายุการใช้งานมากถึง 12 ปี อีกทั้งเป็นฐานให้ฟันแท้ที่ใช้งานถาวรงอกขึ้นมาด้วย ดังนั้นเราจะมาแนะนำวิธีดูแลฟันเด็กให้อยู่กับลูกไปอีกนาน ๆ เพื่อให้ฟันแท้ที่จะงอกขึ้นมาใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
วิธีดูแลฟันเด็กให้ฟันน้ำนมอยู่กับลูกไปอีกนาน ๆ
ตามธรรมชาติแล้วฟันน้ำนมเด็กจะหลุดตั้งแต่อายุ 6-12 ปี จากนั้นจะมีฟันแท้ทยอยงอกขึ้นมาแทนที่จนครบเมื่ออายุ 18 ปี แต่ช่วงที่ฟันแท้ยังไม่ขึ้นมาอาจมีช่วงที่ฟันน้ำนมจะหลุดได้เนื่องจากฟันน้ำนมแข็งแรงน้อยกว่าฟันแท้ บวกกับช่วงวัยเด็กเป็นช่วงที่เกิดอุบัติเหตุง่ายกว่า จึงมีโอกาสสูญเสียฟันน้ำนมง่ายกว่าด้วย นอกจากนี้อาจเกิดจากภาวะโตเร็วกว่าปกติได้ด้วยเช่นกัน แต่ถึงอย่างไรก็ตามการดูแลฟันน้ำนมก็เป็นเรื่องจำเป็น คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกดูแลฟันน้ำนมได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
1. ทำความสะอาดช่องปากอย่างถูกวิธี
แบ่งออกเป็น 2 กรณี คือกรณีแปรงให้ลูก เหมาะกับเด็กที่มีอายุ 1 ปีขึ้นไป และกรณีสอนให้ลูกแปรงเอง เหมาะกับเด็กที่มีอายุ 4 ปีขึ้นไป ดังนี้
1.1 กรณีแปรงให้ลูก
คุณพ่อคุณแม่จัดท่านั่งหรือนอนให้ลูกและตัวคุณพ่อคุณแม่เองรู้สึกสบาย ๆ สามารถอุ้มหรือจับนอนตักสะดวก จากนั้นจึงบีบยาสีฟันเล็กน้อย ค่อย ๆ แปรงอย่างเบามือ ทั้งนี้ไม่ควรใช้เวลาแปรงนานไป อาจทำให้ลูกรู้สึกอึดอัดเวลาแปรงฟันครั้งต่อไป
1.2 กรณีสอนให้ลูกแปรงเอง
คุณพ่อคุณแม่ยืนข้างลูก จากนั้นยืนตรงหน้ากระจกเพื่อสำรวจตัวเองขณะแปรงฟัน จากนั้นสอนลูกว่าควรแปรงส่วนไหนก่อน-หลัง หรือช่วยจับแปรงสีฟันในช่วงแรก การแปรงฟันไปพร้อมกับลูกจะช่วยให้ลูกเข้าใจหลักการแปรงฟันที่ถูกต้องได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
วิธีการแปรงฟันสำหรับเด็ก
วางแปรงลงบนฟันหน้าในแนวนอน ทำมุม 45 องศา ระหว่างรอยต่อของเหงือกและฟัน
ขยับแปรงสีฟันไป-มาสั้น ๆ ขยับอย่างเบามือไปตามแนวเหงือกและฟัน เริ่มแปรงจากด้านนอกเข้าไปด้านในอย่างน้อย 10 ครั้ง จนกว่าจะครบทั้งฟันบนและล่าง
ขยับแปรงไปยังฟันบนแล้วปัดลง ส่วนฟันล่างให้ปัดขึ้นอย่างน้อย 10 ครั้ง จากด้านนอกไปด้านใน
แปรงลิ้นให้ทั่วอย่างน้อย 10 ครั้ง เพื่อกำจัดแบคทีเรียบนลิ้น
เสร็จแล้วบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดเพียงเล็กน้อย เพื่อให้ฟลูออไรด์ยังคงอยู่ในปาก
2. ทานอาหารบำรุงฟันสำหรับเด็ก
การเลือกอาหารให้ลูกทานได้ตรงตามหลักโภชนาการ นอกจากจะช่วยให้ลูกมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงแล้วยังช่วยบำรุงให้สุขภาพฟันดีขึ้นอีกด้วย โดยสารอาหารที่เด็กควรได้รับมีดังนี้
2.1 แคลเซียมและฟอสฟอรัส
ทำหน้าที่เสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง หากร่างกายได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ ร่างกายอาจต้องดึงแคลเซียมที่สะสมไว้ในกระดูกมาใช้ ทำให้กระดูกเปราะง่าย อาหารที่มีแคลเซียม ได้แก่ นมวัว, ถั่วเหลือง, ชีส, โยเกิร์ต
2.2 วิตามิน A
ทำหน้าที่สร้างเมือกให้เยื่อบุผิวในช่องปาก ทำให้น้ำลายไหลเวียนได้ดีและบำรุงเหงือกให้แข็งแรง อาหารที่มีวิตามิน A ได้แก่ ไข่แดง, น้ำมันตับปลา, ตับไก่, ตับวัว และผักใบเขียวสีเข้ม
2.3 วิตามิน C
ทำหน้าที่สร้างเนื้อเยื่อ รักษาโครงสร้างเหงือกและส่วนอื่นในช่องปาก หากขาดวิตามิน C อาจทำให้เหงือกอักเสบ ภาวะเลือดออกตามไรฟัน รวมถึงโรคลักปิดลักเปิดด้วย อาหารที่มีวิตามิน C ได้แก่ ผลไม้รสเปรี้ยว (ส้ม สัปปะรด) ฝรั่ง และสตรอว์เบอร์รี ส่วนผักสีเขียวเข้ม ได้แก่ ผักโขม และบรอกโคลี
2.4 เส้นใย
ทำหน้าที่ขัดฟันและกำจัดคราบแบคทีเรียตามผิวฟันออกให้หมด และช่วยให้ต่อมน้ำลายผลิตน้ำลายเพื่อชะล้างสิ่งสกปรกในช่องปาก อาหารที่มีเส้นใยอาหารมี 3 ประเภท ได้แก่
อาหารที่มีเส้นใยอาหารสูง เช่น แคร์รอต, ผักหวาน, ถั่วลิสง
อาหารที่มีเส้นใยปานกลาง เช่น ข้าวโพดต้ม, คะน้า, ตำลึง
อาหารที่มีเส้นใยอาหารน้อย เช่น ข้าวขาว, กล้วย, ส้ม, องุ่น
2.5 คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน
ทำหน้าที่ลดคราบหินปูน อันเป็นต้นตอของฟันผุ อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน ได้แก่ อาหารจำพวกแป้งที่ไม่ผ่านกรรมวิธีหรือขัดสี เช่น ข้าวกล้อง และข้าวโอ๊ต ส่วนผักผลไม้บางชนิด เช่น ฟักทอง, กล้วย และแตงโม ส่วนธัญพืช เช่น ถั่วแดง และมันเทศ
2.6 น้ำเปล่า
น้ำเปล่ามีสารฟลูออไรด์ ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้สารเคลือบฟัน ลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์ในช่องปาก จึงควรดื่มน้ำเปล่าอย่างน้อยวันละ 8-10 แก้ว ทั้งนี้มีการแบ่งปริมาณการดื่มตามช่วงวัย ได้แก่
อายุ 1-8 ปี ปริมาณ 1,000-2,100 มิลลิลิตร
อายุ 9-18 ปี ปริมาณ 1,700-3,375 มิลลิลิตร (ผู้ชาย)
อายุ 9-18 ปี ปริมาณ 1,600-2,775 มิลลิลิตร (ผู้หญิง)
3. รักษาฟันน้ำนมทันทีที่หัก
ฟันน้ำนมเด็กจะเริ่มหลุดตั้งแต่อายุ 6-12 ปี เพื่อให้ฟันแท้ขึ้นมาแทนจนครบอายุ 18 ปี แต่ในช่วงที่ฟันแท้ยังไม่ขึ้นมา ฟันน้ำนมอาจเสี่ยงที่จะแตกหัก เนื่องจากเป็นชุดฟันที่มีสารเคลือบฟันแข็งแรงน้อย และช่วงวัยเด็กเป็นช่วงที่เกิดอุบัติเหตุง่ายกว่า นอกจากนี้อาจเกิดจากภาวะโตเร็วกว่าปกติด้วย
แต่หากฟันน้ำนมหักก่อนวัยอันเนื่องมาจากพฤติกรรมเสี่ยง เช่น เล่นกีฬาที่ต้องปะทะ, เกิดอุบัติเหตุโดยไม่ทันตั้งตัว, การดูแลสุขภาพช่องปากไม่ดีเท่าที่ควรจนเกิดฟันผุ หรือแม้แต่พฤติกรรมที่เกิดจากความเคยชินอย่างการใช้ลิ้นดันฟันและนอนกัดฟัน อาจต้องรีบรักษาเพื่อไม่ให้ฟันแท้ที่กำลังจะงอกขึ้นมามีปัญหาตามมาในอนาคต ปัจจุบันมีวิธีการรักษาแบ่งเป็น 2 กรณี ได้แก่
3.1 ใช้กาวต่อฟันที่หัก
กรณีนี้เหมาะสำหรับเด็กที่ฟันหักจากอุบัติเหตุและคุณพ่อคุณแม่สามารถเก็บชิ้นส่วนฟันมาให้คุณหมอต่อด้วยกาวได้ทันเวลา (ไม่ควรเกิน 2 ชม) แต่หากไปไม่ทันเวลา คุณหมออาจซ่อมแซมโดยการอุดหรือครอบฟัน
3.2 การอุดฟัน
คุณหมอจะเอาเนื้อฟันที่ผุออกและทำความสะอาด จากนั้นค่อยเติมวัสดุอุดฟันลงไปเพื่อรักษาฟันที่ถูกทำลายจากปัญหาฟันผุให้กลับมาใช้งานได้และมีรูปทรงดังเดิม โดยมีวัสดุให้เลือก ได้แก่ คอมโพสิตเรซิน วัสดุอมัลกัม และวัสดุกลาสไอโอโนเมอร์
รักษาฟันน้ำนมให้อยู่ได้นานกว่าที่เคยด้วยการอุดฟันน้ำนม
4. รักษารากฟันน้ำนม
หากลูกน้อยของคุณละเลยต่อการดูแลสุขภาพช่องปากจนมีอาการปวดฟัน, เหงือกอักเสบ และตุ่มหนองตามมา อาจต้องให้หมอฟันรักษาด้วยการรักษารากฟันน้ำนม คุณหมอจะกำจัดโพรงประสาทฟัน หรือเนื้อเยื่อฟันที่อักเสบ เพื่อรักษาฟันน้ำนมให้ใช้งานได้ตามปกติจนกว่าฟันแท้จะงอกขึ้นมา จากนั้นค่อยครอบฟันน้ำนมเพื่อให้เด็กไม่รู้สึกปวดฟันอีก การรักษารากฟันน้ำนมมี 2 แบบ ได้แก่ การรักษารากฟันน้ำนมแบบบางส่วน เหมาะสำหรับฟันที่ติดเชื้ออยู่ที่ส่วนของโพรงประสาทฟัน ส่วนการรักษารากฟันน้ำนมแบบทั้งหมด เหมาะสำหรับฟันที่ติดเชื้อลุกลามไปถึงคลองรากฟัน ทำให้รู้สึกปวดฟันก่อนนอนหรือปวดกลางดึก
จัดฟันเด็ก: แนะนำวิธีดูแลฟันเด็กให้ฟันน้ำนมอยู่กับลูกไปอีกนาน ๆ อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://www.idolsmiledental.com/การจัดฟันเด็ก/
.png){kind=logo}
%20TPCC2.jpg)
